İşletme dünyasına adım atan her girişimcinin veya mevcut düzenini daha profesyonel bir zemine oturtmak isteyen her işletme sahibinin aklında muhasebe süreçleriyle ilgili onlarca soru belirir. “Nereden başlamalıyım?”, “Hangi yasal yükümlülüklerim var?”, “Doğru muhasebeciyi nasıl bulurum?” gibi sorular, finansal sağlığın ve yasal uyumluluğun temelini oluşturur. Sincan ve çevresindeki işletmelere hizmet veren bir mali müşavir olarak, bu süreçte en çok merak edilen konuları sizin için derledik. Bu sayfa, muhasebe ve mali müşavirlik dünyasındaki en sık sorulan sorulara net, anlaşılır ve kapsamlı yanıtlar sunmak için tasarlanmıştır.
Genel Olarak Muhasebeci ve Mali Müşavir
Bu bölümde, mesleğin temellerine ve terimlerine dair en yaygın soruları yanıtlıyoruz.
1. Muhasebeci ile Mali Müşavir Arasındaki Fark Nedir?
Bu, belki de en sık karşılaştığımız sorudur. Halk arasında “muhasebeci” terimi genel olarak kullanılsa da, mesleki yetkinlik ve yasal sorumluluk açısından önemli farklar vardır.
- Muhasebeci (veya Muhasebe Meslek Elemanı): Genellikle işletmelerin ön muhasebe departmanlarında çalışırlar. Fatura kesme, cari hesap takibi, stok yönetimi, ödeme ve tahsilatların işlenmesi gibi günlük finansal operasyonları yürütürler.
- Mali Müşavir (Serbest Muhasebeci Mali Müşavir – SMMM): Üniversitelerin ilgili bölümlerinden mezun olmuş, zorunlu stajını tamamlamış ve mesleki yeterlilik sınavlarını başarıyla geçmiş profesyonellerdir. Mali müşavirler, işletmelerin resmi defterlerini tutma, vergi beyannamelerini hazırlayıp gönderme, finansal tabloları (bilanço, gelir tablosu vb.) düzenleme ve bu konularda devlete karşı sorumluluk üstlenme yetkisine sahiptir. Aynı zamanda finansal danışmanlık, denetim ve vergi planlaması gibi stratejik hizmetler de sunarlar. Kısacası, mali müşavir işletmenizin devlete karşı finansal temsilcisidir.
2. Ne Zaman Bir Mali Müşavire İhtiyaç Duyarım?
Bir işletme kurmaya karar verdiğiniz an, bir mali müşavire ihtiyaç duyduğunuz andır. Şirket türünüze (şahıs, limited, anonim) karar vermekten, kuruluş işlemlerinin resmi olarak başlatılmasına, vergi dairesi ve SGK kayıtlarının yapılmasına kadar tüm süreçlerde profesyonel bir mali müşavirin rehberliği kritik öneme sahiptir. Faaliyet gösteren bir işletme için ise yasal defterlerin tutulması ve beyannamelerin verilmesi zorunlu olduğu için bir mali müşavir ile çalışmak kanuni bir gerekliliktir.
3. Mali Müşavirin Temel Görev ve Sorumlulukları Nelerdir?
Bir mali müşavirin sorumlulukları oldukça geniştir:
- İşletmenin gelir ve giderlerini yasalara uygun şekilde resmi defterlere kaydetmek.
- Aylık, üç aylık ve yıllık vergi beyannamelerini (KDV, Muhtasar, Geçici Vergi, Kurumlar/Gelir Vergisi) hazırlamak ve beyan etmek.
- Personel işe giriş/çıkış bildirgelerini ve aylık SGK hizmet bildirgelerini düzenlemek.
- Dönem sonunda bilanço ve gelir tablosu gibi finansal tabloları oluşturmak.
- İşletme sahiplerine finansal durum hakkında raporlama ve danışmanlık yapmak.
- Vergi ve SGK mevzuatındaki değişiklikler hakkında işletmeyi bilgilendirmek.
- Vergi denetimlerinde işletmeyi temsil etmek.
Doğru Muhasebeciyi (Mali Müşaviri) Seçmek
İşletmenizin finansal geleceğini emanet edeceğiniz profesyoneli seçmek, vereceğiniz en önemli kararlardan biridir.
4. Mali Müşavir Seçerken Nelere Dikkat Etmeliyim?
Doğru mali müşaviri seçerken şu kriterleri göz önünde bulundurmalısınız:
- Yetkinlik ve Deneyim: Mesleki ruhsata (SMMM) sahip olduğundan emin olun. Özellikle sizin sektörünüzde veya e-ticaret gibi özel uzmanlık gerektiren alanlarda tecrübesi olup olmadığını sorgulayın.
- İletişim ve Ulaşılabilirlik: Finansal konularda aklınıza takılan bir soruyu sorabildiğiniz, size düzenli raporlama yapan ve kolayca ulaşabildiğiniz bir profesyonel seçmek önemlidir.
- Teknolojiye Hakimiyet: Güncel muhasebe programlarını, e-fatura, e-arşiv gibi dijital dönüşüm araçlarını etkin bir şekilde kullanan bir mali müşavir, süreçlerinizi hızlandırır ve hata payını azaltır.
- Referanslar: Mümkünse çalıştığı diğer işletmelerden referans isteyin.
- Hizmet Anlayışı: Sadece yasal zorunlulukları yerine getiren birinden ziyade, işletmenize değer katacak, vergi planlaması ve finansal danışmanlık gibi konularda size yol gösterecek proaktif bir müşavir arayın.
5. Mali Müşavir Ücretleri Nasıl Belirlenir?
Mali müşavirlik ücretleri; işletmenin büyüklüğü, aylık fatura (işlem) sayısı, personel sayısı, faaliyet gösterdiği sektör ve talep edilen hizmetlerin kapsamına (sadece beyanname mi, yoksa danışmanlık da dahil mi?) göre değişiklik gösterir. Her yıl meslek odaları tarafından bir asgari ücret tarifesi yayımlanır ancak nihai ücret, müşavir ile işletme arasında yapılacak sözleşme ile belirlenir. Fiyat odaklı olmak yerine, alacağınız hizmetin kalitesini ve size katacağı değeri ön planda tutmak daha doğru bir yaklaşımdır.
İşletmeler İçin Muhasebe Süreçleri
İşletmenizin günlük işleyişinde muhasebenin yeri ve önemi hakkında en çok sorulan sorular.
6. Şirket Kurmak İçin Hangi Belgeler Gerekir?
Gerekli belgeler kurulacak şirket türüne göre değişir. Ancak genel olarak şahıs işletmeleri için kimlik fotokopisi, ikametgah ve imza beyannamesi yeterliyken; limited veya anonim şirketler için ortakların kimlik bilgileri, şirket ana sözleşmesi, sermaye ve adres bilgileri gibi daha detaylı belgelere ihtiyaç duyulur. Bu süreci en başından mali müşavirinizle yürütmek, eksiksiz ve hızlı bir başlangıç yapmanızı sağlar.
7. Ön Muhasebe Nedir? Kendim Tutabilir miyim?
Ön muhasebe, işletmenin kendi içinde yürüttüğü fatura kesme, cari hesap takibi, stok kontrolü, kasa ve banka hareketlerinin takibi gibi işlemleri kapsar. Bazı küçük işletme sahipleri veya girişimciler, çeşitli ön muhasebe programları aracılığıyla bu işlemleri kendileri yapabilirler. Ancak unutulmamalıdır ki, ön muhasebe verileri, resmi muhasebenin temelini oluşturur. Bu verilerin eksik veya yanlış olması, mali müşavirinizin hazırlayacağı resmi beyannamelerin de hatalı olmasına yol açabilir. Bu nedenle, ön muhasebe süreçlerinin de profesyonel bir bakış açısıyla kurgulanması önemlidir.
8. Hangi Vergileri Ödemem Gerekiyor?
Bir işletmenin ödemesi gereken temel vergiler şunlardır:
- Katma Değer Vergisi (KDV): Aylık olarak, satışlarınızdan elde ettiğiniz KDV’den, alışlarınızda ödediğiniz KDV düşülerek beyan edilir.
- Muhtasar Beyanname: Personel maaşlarından kesilen gelir vergisi ve damga vergisi ile kira ödemelerindeki stopaj gibi kesintilerin beyan edildiği vergidir.
- Geçici Vergi: Üçer aylık dönemlerde, o döneme ait kar üzerinden hesaplanan gelir veya kurumlar vergisinin peşin ödenmesidir.
- Yıllık Gelir Vergisi / Kurumlar Vergisi: Yıl sonunda elde edilen toplam kar üzerinden hesaplanan nihai vergidir. Ödenen geçici vergiler bu tutardan mahsup edilir.
- Bunların yanı sıra damga vergisi gibi başka vergisel yükümlülükler de bulunmaktadır.
E-Ticaret ve Dijitalleşen Muhasebe
Dijital çağın getirdiği yeni iş modelleri, muhasebe alanında da yeni soruları beraberinde getiriyor.
9. E-Ticaret Yapıyorum, Muhasebem Nasıl Olmalı?
E-ticaret muhasebesi, geleneksel muhasebeden daha fazla detaya sahiptir. Pazaryeri (Trendyol, Hepsiburada vb.) komisyonları, kargo giderleri, sanal POS kesintileri, iade süreçleri ve stok takibi gibi konuların doğru muhasebeleştirilmesi gerekir. E-ticaret işletmeleri için e-fatura ve e-arşiv fatura zorunluluğu vardır. Bu alanda deneyimli, entegrasyonlar ve dijital süreçler konusunda bilgili bir mali müşavir ile çalışmak hayati önem taşır.
10. E-Fatura / E-Arşiv Nedir? Kullanmak Zorunda mıyım?
E-fatura ve e-arşiv, faturaların Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) sistemi üzerinden dijital olarak oluşturulması, gönderilmesi ve saklanmasıdır. Belirli bir ciro limitini aşan veya e-ticaret gibi belirli sektörlerde faaliyet gösteren mükellefler için bu sistemleri kullanmak zorunludur. Zorunluluk kapsamında olmasanız bile, operasyonel kolaylık, maliyet tasarrufu ve hızlı tahsilat gibi avantajları nedeniyle gönüllü olarak da geçiş yapabilirsiniz. Mali müşaviriniz, bu konudaki yükümlülükleriniz ve geçiş süreci hakkında size en doğru bilgiyi verecektir.
Burada yanıtlananlar, muhasebe ve mali müşavirlik alanındaki en temel ve sık karşılaşılan sorulardır. Ancak her işletmenin yapısı, sektörü ve hedefleri farklıdır. Bu nedenle, sizin işletmenize özel sorular ve durumlar olabilir. Sincan’daki işletmenizin finansal yol haritasını doğru çizmek, yasal yükümlülüklerinizi eksiksiz yerine getirmek ve vergi avantajlarından en iyi şekilde yararlanmak için profesyonel destek almaktan çekinmeyin. Daha fazla bilgi ve kişiselleştirilmiş danışmanlık için bizimle iletişime geçebilirsiniz.